Home / Up / Δντες σχολείου / Προγράμματα / Εργαστήριο δεξιοτήτων / Αξιολόγηση Ε.Ε.


Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

Το Δημοτικό σχολείο Καρίτσας, όπως κάθε σχολείο, λειτουργεί σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από πολύπλοκα κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, έχοντας ιδιαιτερότητες, που το διαφοροποιούν ενδεχομένως και από ένα σχολείο που βρίσκεται γεωγραφικά πολύ κοντά του. Αυτό αφορά τόσο τους/τις εκπαιδευτικούς όσο και τις οικογένειες μαθητών και μαθητριών καθώς αποτελούν ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό που απαρτίζεται από πληθυσμούς πολυποίκιλων κοινωνικών, οικονομικών, πολιτιστικών και μορφωτικών χαρακτηριστικών, καθώς και από ένα σημαντικό ποσοστό ευπαθών και ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων. Σε κάποια σημεία οι ιδιαιτερότητες αυτές είναι πιο έντονες. Κρίνουμε ωστόσο πως τόσο η επίσημη συζήτηση για αυτές τις ιδιαιτερότητες, όσο και οι αποφάσεις για την
αξιοποίηση ή την αντιμετώπιση τους είναι προτιμότερο να παραμένουν στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας, με την εξαίρεση βέβαια του επιστημονικού διαλόγου, ο οποίος όμως υπόκειται σε ειδικούς δεοντολογικούς κανόνες. Γι’ αυτό επιλέγουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας αποκλειστικά στα γενικά χαρακτηριστικά των σχολείων. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν όλα τα προβλήματα που επιφέρει η δημόσια έκθεση αυτών των ιδιαιτεροτήτων όπως η ωραιοποίηση, ο ανταγωνισμός και, κυρίως, η προσαρμογή της εργασίας μας στις ανάγκες της δημόσιας εικόνας (φαίνεσθαι ή image) και όχι στις ανάγκες των μαθητών μας. Άλλωστε η συζήτηση, η εκτίμηση και η συμφωνία γύρω από τα γενικά χαρακτηριστικά των σχολείων, ή έστω η από κοινού διασαφήνιση των διαφωνιών, εκκρεμεί και η εκκρεμότητα αυτή καθιστά ανεδαφική τη συζήτηση επί των ιδιαιτεροτήτων θέτοντας στο προσκήνιο ζητήματα δευτερεύοντα ή τριτεύοντα και μάλιστα παρουσιάζοντάς τα
ως πανάκεια. Κρίνουμε επίσης ότι η ποσοτική έκφραση αυτών των ιδιαιτεροτήτων, με τη τετραβάθμια κλίμακα, συσκοτίζει τον τεράστιο πλούτο της πραγματικότητας κάθε σχολείου και οδηγεί σε έωλες ιεραρχήσεις και κατηγοριοποιήσεις που αποπροσανατολίζουν τον αναγκαίο δημόσιο διάλογο για την εκπαίδευση. Διευκρινίζουμε λοιπόν ότι η ενδεχόμενη αξιοποίηση της όποιας ποσοτικοποίησης στην οποία οφείλουμε να προχωρήσουμε εξαιτίας της υποχρεωτικής ποσοτικής αποτύπωσης στην εφαρμογή αυτή δεν έχει καμία επιστημονική εγκυρότητα, και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζει την πραγματική επιστημονική και επαγγελματική μας κρίση.


Β. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Παιδαγωγική και μαθησιακή λειτουργία
Θετικά σημεία
1. Ενιαίοι και καθολικοί μορφωτικοί και παιδαγωγικοί στόχοι για όλα τα παιδιά.
2. Δωρεάν διανομή διδακτικών βιβλίων για όλα τα παιδιά.
3. Διδακτικό υλικό που παράγεται από τους εκπαιδευτικούς της πράξης και βρίσκεται ελεύθερο στο διαδίκτυο.
4. Καθημερινή από τους εκπαιδευτικούς ανατροφοδότηση των μαθητών και των γονέων για την πρόοδο και τις δυσκολίες των ίδιων των μαθητών.
5. Αύξηση του συνολικού αριθμού των εκπαιδευτικών που στελεχώνουν την παράλληλη στήριξη.
6. Η επιτυχείς προσπάθειες των εκπαιδευτικών να διατηρήσουν κάποια μορφή σχολικής εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της καραντίνας, με αποκλειστικά δικά τους μέσα.
7. Το τεράστιο έργο και το πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό που παρήγαγαν οι εκπαιδευτικοί κατά τη διάρκεια της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης.
8. Οι καθημερινές προσπάθειες διαμόρφωσης αντισταθμιστικών και μορφωτικά επωφελών παιδαγωγικών πρακτικών.
Σημεία προς βελτίωση
1. Ανάγκη περιορισμού της έκτασης της «ύλης», δηλαδή ανάγκη χρονικής άνεσης για την εμβάθυνση στο διδακτικά αντικείμενα.
2. Ανάγκη συστηματικού αναστοχασμού γύρω από τα διδακτικά βιβλία και στη συνέχεια κατάλληλη αλλαγή τους.
3. Οργάνωση και διευκόλυνση πρόσβασης στο πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό που παράχθηκε στα πλαίσια της εκπαιδευτικής πράξης και βρίσκεται ελεύθερο στο διαδίκτυο.
4. Συστηματική και μακροχρόνια παρέμβαση για τον δραστικό περιορισμό της προσφυγής σε μορφές που υπονομεύουν τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, από τον άτλαντα γεωγραφίας και το σετ γεωμετρικών οργάνων ως το φροντιστήριο ξένων γλωσσών και το κέντρο μελέτης.
5. Σταθερή και όχι ευκαιριακή στελέχωση όλων των θέσεων αντισταθμιστικών δομών, όπως της παράλληλης στήριξης, τμημάτων ΖΕΠ, τμημάτων ένταξης. Δημιουργία οργανικών θέσεων.
6. Καταγραφή, οργάνωση, ανάδειξη του πλούσιου διδακτικού υλικού εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που παράχθηκε στη διάρκεια της καραντίνας.
7. Εξέταση του περιεχομένου των διδακτικών πρακτικών ως προς τη μορφωτική τους ωφέλεια και την αντισταθμιστική τους δυναμική και όχι, αποκλειστικά,ως προς τον καινοτόμο χαρακτήρα τους.
8. Ριζικός περιορισμός της υπερβολικής κινητικότητας των εκπαιδευτικών. Μονιμοποίηση των αναπληρωτών.
9. Αντιμετώπιση της ανεργίας, της φτώχειας και της περιθωριοποίησης μεγάλων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας, ώστε όλοι οι γονείς να μπορέσουν να παρακολουθήσουν και να υποστηρίξουν την πρόοδο των παιδιών τους.
10. Εκσυγχρονισμός της υλικοτεχνικής υποδομής όλων των σχολείων.

Διοικητική λειτουργία
Θετικά σημεία
1. Η συνεχής προσπάθεια των εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ρόλου τους και στα καθήκοντά τους παρά τα εμπόδια που θέτουν οι εκπαιδευτικές πολιτικές του ΥΠΑΙΘ.
2. Η θετική και σε γενικές γραμμές επιτυχής προσπάθεια των εκπαιδευτικών να κρατήσουν ζωντανή την εκπαιδευτική διαδικασία κατά τη διάρκεια της καραντίνας και να συμπεριλάβουν σ’ αυτήν ακόμα και τους μαθητές που δεν διέθεταν τα απαραίτητα μέσα για την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση.
3. Ο διαρκής αγώνας των εκπαιδευτικών να εξασφαλίσουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις επιβίωσης των σχολείων παρά την χρόνια υποχρηματοδότηση των σχολικών μονάδων.
Σημεία προς βελτίωση
1. Η έλλειψη των αναγκαίων πόρων για την λειτουργικές ανάγκες των σχολείων.
2. Η έλλειψη σταθερούκαι μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού σε συνάρτηση με τον μεγάλο αριθμό αναπληρωτών εκπαιδευτικών που μεταβάλλουν κάθε χρόνο τη σύνθεση του συλλόγου διδασκόντων.
3. Η καθυστερημένη κάλυψη των κενών σε εκπαιδευτικό προσωπικό που οδηγεί που οδηγεί στην υπολειτουργία σημαντικών εκπαιδευτικών δομών.
4. Ο περιορισμός της εμπλοκής εξωτερικών παραγόντων, στην εσωτερική ζωή των σχολείων, να περιορίζεται αποκλειστικά στη θεσμική τους παρέμβαση και όχι σε κάθε άξονα λειτουργίας της σχολικής μονάδας ώστε να μην την ετεροκαθορίζουν.
5. Ο διαχωρισμός των σχολείων στη βάση ποσοτικών διακρίσεων που οδηγούν στην κατηγοριοποίηση των σχολείων και την δημιουργία επιλέξιμων/ανταγωνιστικών προφίλ για κάθε σχολική μονάδα.
6. Η άκαρπη και ατελέσφορη διαχείριση του σχολικού χρόνου που εξουθενώνει τους εκπαιδευτικούς.
7. Η δημιουργία οργανικών θέσεων για όλες τις υπάρχουσες ειδικότητες εκπαιδευτικών, ώστε να μειωθεί η περιπλάνησή τους από σχολείο σε σχολείο.
8. Η πρόσληψη διοικητικού προσωπικού για την γραμματειακή υποστήριξη των σχολικών μονάδων.
9. Η επαναφορά του υπευθύνου ολοήμερου.
10. Η απαλλαγή των εκπαιδευτικών από εξωδιδακτικά καθήκοντα που δυσχεραίνουν το έργο τους και απομειώνουν τον διαθέσιμο χρόνο που αφιερώνουν στις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών τους.
11. Η αύξηση των μισθολογικών απολαβών των εκπαιδευτικών.

Επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών
Θετικά σημεία
1. Συνεχής διάλογος μεταξύ των εκπαιδευτικών της πράξης για θέματα παιδαγωγικών και διδακτικών πρακτικών.
2. Ελεύθερη ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού από τους εκπαιδευτικούς της πράξης στο διαδίκτυο.
3. Διδακτικές παρεμβάσεις και προγράμματα για την αντιμετώπιση απειλών όπως η περιβαλλοντική κρίση, η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η καλλιέργεια πνεύματος αλληλεγγύης και σεβασμού όλων των ανθρώπων και ιδιαίτερα των πιο αδύναμων.
Σημεία προς βελτίωση
1. Επαναφορά της απαλλαγής από τα διδακτικά καθήκοντα κατά την περίοδο της επιμόρφωσης, κατά τον τρόπο των διδασκαλείων που δυστυχώς καταργήθηκαν.
2. Κατάργηση ή τουλάχιστον δραστικός περιορισμός της εμπορευματοποίησης των επιμορφωτικών και μεταπτυχιακών σπουδών και κατάργηση της αγοράς μορίων για τον διορισμό και τη συμμετοχή στην επιλογή στελεχών.
3. Εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων (διοικητικών, τεχνικών, οικονομικών κλπ.) για την ανταλλαγή επισκέψεων με άλλα σχολεία της χώρας ή στο εξωτερικό. Προτεραιότητα σε εκείνα τα σχολεία οι μαθητές των οποίων έχουν λιγότερες δυνατότητες για πραγματοποίηση εκδρομών, ταξιδιών κλπ.

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Παιδαγωγική και μαθησιακή λειτουργία

Διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση

Να βελτιωθεί το περιεχόμενο και η μορφή των μέσων διδασκαλίας

Συνεργασία των εκπαιδευτικών στις διαδικασίες συνεδρίασης των Συλλόγων Διδασκόμντων

Μείωση, από το Υ.ΠΑΙ,Θ., της ύλης με στόχο την εμβάθυνση στα γνωστικά αντικείμενα.

 

Σχολική διαρροή - φοίτηση

Να αντιμετωπιστούν οι ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και των οικογενειών τους.

Δημιουργία Τμημάτων Ένταξης , φροντιστηριακών και ΖΕΠ επαρκή για όλους τους μαθητές και στελέχωση από οργανικά τοποθετημένους εκπαιδευτικούς.

 

Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών

Δημιουργία κλίματος αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης, ανάπτυξη συλλογικού πνεύματος και αλληλεγγύης μεταξύ των μαθητών/τριών.

 

Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών

Να εξασφαλιστούν οι υλικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση της παιδαγωγικής σχέσης εκπαιδευτικού-μαθητή

Διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης, αλληλοκατανόησης, συνεργασίας και ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών –μαθητών

 

Σχέσεις σχολείου – οικογένειας

Διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης, συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών –οικογένειας-Σχεδιασμός κοινών δράσεων για τη βελτίωση των σχέσεων

 

 Διοικητική λειτουργία

Ηγεσία - Οργάνωση και διοίκηση της σχολικής μονάδας

Δημόσια σχολεία και Υπουργείο: Πώς επηρεάζουν οι πράξεις και οι παραλείψεις του Υπουργείου τη ζωή των Δημόσιων Σχολείων (υποστελέχωση, καθυστέρηση στις προσλήψεις διδακτικού προσωπικού κ.λ.π.)

 

Σχολείο και κοινότητα

Διαμόρφωση κλίματος συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ σχολείου και κοινότητας με προγραμματισμό κοινών δράσεων

 

Επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών

Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις

Αναζήτηση συνεργατικών πρακτικών στις διαδικασίες συνεδρίασης των Συλλόγων Διδασκόντων. Προγράμματα επιμόρφωσης με άδεια για όλους τους εκπαιδευτικούς, με θεματολογίες εστιασμένες σε πραγματικές ανάγκες, που διατυπώνονται και επιλέγονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, με δωρεάν δημόσιο χαρακτήρα και με ευθύνη των Παιδαγωγικών Τμημάτων.

Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις

 

Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα

Σχεδιασμός προγραμμάτων εστιασμένα στην ανάγκη για επαφή των εκπαιδευτικών και τη συνεργασία τους με ευθύνη των Παιδαγωγικών Τμημάτων.

 

 

Ετήσια Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας (έτος αναφοράς: 2021-2022)
Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ
Η ανάγκη να στρέψουμε τη συζήτηση στα γενικά χαρακτηριστικά και όχι στις ιδιαιτερότητες των σχολείων παραμένει σήμερα τόσο επιτακτική όσο και στην αρχή της σχολικής χρονιάς, αφού αυτά τα χαρακτηριστικά παραμένουν όχι μόνο αδιευκρίνιστα, αλλά και πεδία διαφορετικών προσεγγίσεων και αντιπαραθέσεων. Άλλο τόσο ζωντανή παραμένει η ανάγκη να αποφύγουμε τους κινδύνους υπερ - απλούστευσης και συσκότισης που επιφέρει η ποσοτική έκφραση των ποιοτικών στοιχείων της σχολικής ζωής. Οι κίνδυνοι αυτοί έγιναν ακόμη μεγαλύτεροι μετά την επιμονή του Υπουργείου να πραγματοποιήσει τις εθνικές εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα. Τέλος, κρίνουμε ως απόλυτη ανάγκη να αποφύγουμε τους κινδύνους ωραιοποίησης και παραμερισμού της κριτικής σκέψης που θα επέφεραν η σύγκριση, ο ανταγωνισμός και η κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων. Ως εκ τούτου όλα όσα γράφαμε για την περιγραφή της σχολικής μονάδας στην αρχή της σχολικής χρονιάς, παραμένουν επίκαιρα όσο ποτέ. Το σχολείο μας, όπως κάθε σχολείο, λειτουργεί σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από πολύπλοκα κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, έχοντας ιδιαιτερότητες, που το διαφοροποιούν ενδεχομένως και από ένα σχολείο που βρίσκεται γεωγραφικά πολύ κοντά του. Αυτό αφορά τόσο τους/τις εκπαιδευτικούς όσο και τις οικογένειες μαθητών και μαθητριών καθώς αποτελούν ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό που απαρτίζεται από πληθυσμούς πολυποίκιλων κοινωνικών, οικονομικών, πολιτιστικών και μορφωτικών χαρακτηριστικών, καθώς και από ένα σημαντικό ποσοστό ευπαθών και ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων. Σε κάποια σημεία οι ιδιαιτερότητες αυτές είναι πιο έντονες. Κρίνουμε ωστόσο πως τόσο η επίσημη συζήτηση για αυτές τις ιδιαιτερότητες, όσο και οι αποφάσεις για την αξιοποίηση ή την αντιμετώπισή τους είναι προτιμότερο να παραμένουν στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας,με την εξαίρεση βέβαια του επιστημονικού διαλόγου, ο οποίος όμως υπόκειται σε ειδικούς δεοντολογικούς κανόνες. Γι’ αυτό επιλέγουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας αποκλειστικά στα γενικά χαρακτηριστικά των σχολείων. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν όλα τα προβλήματα που επιφέρει η δημόσια έκθεση αυτών των ιδιαιτεροτήτων όπως η ωραιοποίηση, ο ανταγωνισμός και, κυρίως, η προσαρμογή της εργασίας μας στις ανάγκες της δημόσιας εικόνας (φαίνεσθαι ή image) και όχι στις ανάγκες των μαθητών μας. Άλλωστε η συζήτηση, η εκτίμηση και η συμφωνία γύρω από τα γενικά χαρακτηριστικά των σχολείων, ή έστω η από κοινού διασαφήνιση των διαφωνιών, εκκρεμεί και η εκκρεμότητα αυτή καθιστά ανεδαφική τη συζήτηση επί των ιδιαιτεροτήτων θέτοντας στο προσκήνιο ζητήματα δευτερεύοντα ή τριτεύοντα και μάλιστα παρουσιάζοντάς τα ως πανάκεια. Κρίνουμε επίσης, ότι η αριθμητική (ποσοτική) έκφραση αυτών των ιδιαιτεροτήτων, συσκοτίζει τον τεράστιο πλούτο της πραγματικότητας κάθε σχολείου και οδηγεί σε έωλες ιεραρχήσεις καικατηγοριοποιήσεις που αποπροσανατολίζουν τον αναγκαίο δημόσιο διάλογο για την εκπαίδευση. Διευκρινίζουμε, λοιπόν, ότι η
ενδεχόμενη αξιοποίηση της όποιας ποσοτικοποίησης στην οποία οφείλουμε να προχωρήσουμε εξαιτίας της υποχρεωτικής ποσοτικής αποτύπωσης στην εφαρμογή αυτή,στερείται επιστημονικής εγκυρότητας, και σε καμία
περίπτωση δεν εκφράζει την πραγματική επιστημονική και επαγγελματική μας κρίση.

 

Β. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Β.1.3 Σχέσεις   μεταξύ   μαθητών / μαθητριών(Βαθμός: 4)

Σε ένα γενικότερο επίπεδο, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το βεβαρημένο αναλυτικό πρόγραμμα και η υπερβολικά εκτεταμένη «ύλη», δεν ευνοούν την υποστήριξη και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών, αφού είναι γνωστό και κοινά αποδεκτό ότι οι γρήγοροι ρυθμοί διδασκαλίας υπηρετούνται από τη μετωπική και παραδοσιακή διδασκαλία, σε αντίθεση με τις ομαδοσυνεργατικές μορφές διδασκαλίας που απαιτούν μεγαλύτερους χρόνους.Το να αγνοηθεί η «φορτωμένη ύλη» είναι, μάλλον, αδύνατο στα μαθήματα που συνδέονται με τις εξετάσεις σε επόμενες εκπαιδευτικές βαθμίδες, αφού η επιτυχής προετοιμασία γι’ αυτές επηρεάζει την «επιτυχία» ή«αποτυχία» στο κάθε στάδιο της σχολικής σταδιοδρομίας. Άλλωστε η εξοικείωση των μαθητών/τριών με παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας τους/τις προετοιμάζει για την πραγματικότητα που οι εξετάσεις διαμορφώνουν σε μεγαλύτερες βαθμίδες. Στο περιθώριο αυτής της πραγματικότητας, οι εκπαιδευτικοί προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε κάθε ευκαιρία ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών. Από την έως τώρα ανάλυση και στατιστική επεξεργασία των δεδομένων των ερευνητικών ερωτηματολογίων της ΔΟΕ, (ΣΥΝΔΕΣΜΟΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 3.Δ)προκύπτουν τα εξής: Το 72,4% των εκπαιδευτικών δηλώνει ότι ο όγκος της ύλης δυσχεραίνει την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των μαθητών, αλλά και το σύνολο των σχέσεων εντός της τάξης. Το 81% των εκπαιδευτικών δηλώνει ότι η ανάπτυξη των σχέσεων στη σχολική τάξη δυσχεραίνεται από το πλήθος των εξωδιδακτικών καθηκόντων των εκπαιδευτικών, ενώ το 52% των εκπαιδευτικών επισημαίνει ότι το πλήθος των μαθητών της σχολικής τάξης δεν διαμορφώνει όρους ανάπτυξης των σχέσεων των μαθητών, σε συνδυασμό με την έκταση της διδακτέας ύλης. Επίσης το 75% των εκπαιδευτικών εκτιμά ότι η ανάπτυξη των σχέσεων των μαθητών/τριών δυσχεραίνεται από την έλλειψη ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, που πρέπει να υποστηρίζουν τα σχολεία.

Β.1.4 Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών(Βαθμός: 4)

Το φορτωμένο αναλυτικό πρόγραμμα σε συνδυασμό με την τάση του εκπαιδευτικού μηχανισμού να χρεώνει στους μαθητές/τριες(μέσω της αξιολόγησης) δικές του αποτυχίες και αδυναμίες δυσχεραίνουν την καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών. Στις «πληθωριστικές» βαθμολογίες γίνεται εμφανής η προσπάθειά μας να αποφύγουμε τον κίνδυνο αυτό. Όσο όμως ανεβαίνουμε τις τάξεις, κι όσο για κάποιους από τους μαθητές μας οι αποτυχίες συσσωρεύονται, τόσο η εμπιστοσύνη στα πρόσωπά μας υπονομεύεται. Η έγκαιρη ανάπτυξη αντισταθμιστικών προγραμμάτων και συνεργατικών μορφών στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό και η σταθερή προσφορά ενισχυτικής διδασκαλίας μετά τη λήξη των μαθημάτων σε όσους μαθητές/τριες τη χρειάζονται, θα συμβάλλει καθοριστικά στη διατήρηση και εμπέδωση του κλίματος σεβασμού και εμπιστοσύνης που απαιτείται. Εκτός από τα στοιχεία που παρατίθενται στον παραπάνω άξονα για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των μαθητών/τριών, τα οποία ισχύουν και στο πεδίο των σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών, πρέπει να επισημάνουμε ακόμη ότι οι σχέσεις αυτές δυσχεραίνονται από την έλλειψη χρόνου, λόγω των υπερβολικών απαιτήσεων των βιβλίων, όπως επισημαίνει το 85% των εκπαιδευτικών, στην εν εξελίξει έρευνα της ΔΟΕ (ΣΥΝΔΕΣΜΟΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 4.Δ.).

Όλες οι παραπάνω προσπάθειες γίνονται παρόλη την γενικευμένη αίσθηση υποτίμησης της δουλειάς των εκπαιδευτικών από την πολιτεία.  Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη σεβασμού προς τους εκπαιδευτικούς εκδηλώνεται στον μισθό μας, στην κατάργηση της επιμόρφωσης με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα, στην εκφοβιστική νομοθεσία για την αξιολόγηση, αλλά και στον περιορισμό της επαγγελματικής και επιστημονικής μας αυτονομίας, όπως για παράδειγμα αυτή εκδηλώθηκε με το πέρασμα από την Ευέλικτη Ζώνη στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, χαρακτηριστικό των οποίων αποτελεί η αύξηση της γραφειοκρατίας, της λεπτομερούς αποτύπωσης, του ασφυκτικού ελέγχου και των περιορισμών στη θεματολογία.Η άποψη αυτή τεκμηριώνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι στην προαναφερόμενη έρευνα το 65% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι τα υπάρχοντα Εργαστήρια Δεξιοτήτων δεν βοηθούν στην ανάπτυξη των σχέσεων εντός της σχολικής τάξης, ενώ το 67% των εκπαιδευτικών θεωρεί απαραίτητη την επαναφορά της Ευέλικτης Ζώνης. Ειδικά στα Νηπιαγωγεία, το 93,6% των νηπιαγωγών δηλώνει ότι το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής των Εργαστηρίων  Δεξιοτήτων, δεν συνάδει με τη φιλοσοφία του Προγράμματος του Νηπιαγωγείου.

Β.3.1 Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις(Βαθμός: 4)

Η πραγματικότητα της επιμόρφωσης δεν έχει αλλάξει ούτε κατ’ ελάχιστο στους δέκα μήνες που μεσολάβησαν από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Αντίθετα η εμμονή του υπουργείου σε συγκεκριμένο μοντέλο «κλειστής λειτουργικής επιμόρφωσης», χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες που διατυπώνονται από τους/τις εκπαιδευτικούς, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την πραγματικότητα. Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαΐου 2022 (https://youtu.be/0qNtt2B5stc) διατυπώθηκαν σημαντικές απόψεις:Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις παράλληλα με την άσκηση των διδακτικών και των λοιπών επαγγελματικών τους καθηκόντων δεν είναι ούτε εύκολη ούτε και ουσιαστική, από τη στιγμή που είναι σχεδόν αναγκαστική, αν όχι αποτέλεσμα σιωπηρών εκβιασμών. Πρέπει να αντικατασταθεί από προγράμματα επιμόρφωσης με άδεια για όλους τους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς και με θεματολογία εστιασμένη σε πραγματικές ανάγκες που επιλέγεται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Σχετικές προτάσεις έχουν κατατεθεί τόσο από τη Δ.Ο.Ε. όσο και από Παιδαγωγικά Τμήματα. Από την έρευνα της ΔΟΕ (ΣΥΝΔΕΣΜΟΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 8.Ο)και την ανάλυση των πρώτων δεδομένων προκύπτει ότι το 91% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι η επιμόρφωση για να είναι ουσιαστική πρέπει να συνοδεύεται με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντακαι ταυτόχρονα ότι πρέπει να είναι απολύτως δωρεάν (85%), να είναι κυκλικά επαναλαβανόμενη για όλους/ες τους/τις εκπαιδευτικούς(95%), να γίνεται η επιλογή των θεματικών της επιμόρφωσης από τους/τις εκπαιδευτικούς (76%), να είναι τουλάχιστον ετήσια (52%) και ο φορέας της επιμόρφωσης να είναι τα Παιδαγωγικά Τμήματα (75%).Η κατάργηση της μετεκπαίδευσης και η κατάργηση της παράλληλης απαλλαγής από τα διδακτικά καθήκοντα η οποία συνόδευε τη μετεκπαίδευση, μετράει ήδη περισσότερα από δέκα χρόνια. Η οικονομική πολιτική των μνημονίων οδήγησε στη διάλυση των Διδασκαλείων. Τα Διδασκαλεία ωστόσο έδιναν στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα επαγγελματικού και επιστημονικού αναστοχασμού. Τους επέτρεπαν να συνδεθούν ξανά με τις επιστημονικές πρακτικές και αναζητήσεις των σύγχρονων παιδαγωγικών λόγων. Η διετής απαλλαγή από τις καθημερινές επαγγελματικές υποχρεώσεις και η εμπλοκή στην επιστημονική τους θεώρηση αποτελούσε μια εξαιρετική ευκαιρία για τους εκπαιδευτικούς να επανεξετάσουν την εκπαιδευτική τους πρακτική, να την εμπλουτίσουν, να την τροποποιήσουν ή να την αναθεωρήσουν με νέες μεθόδους, στρατηγικές, προγράμματα, υλικά και τεχνολογία. Ήταν η αναγκαία επανασύνδεση με κάποια ευρύτερη αναζήτηση, ώστε να μην αφεθεί η διδακτική πράξη στη συνήθεια και τη ρουτίνα. Άλλωστε, σύμφωνα με την έρευνα της Δ.Ο.Ε., το 89% των εκπαιδευτικών θεωρεί αναγκαία την επαναλειτουργία των Διδασκαλείων.Τη θέση των Διδασκαλείων πήρε μια άναρχη αγορά μεταπτυχιακών σπουδών και επιμορφωτικών σεμιναρίων, όπου η φοίτηση γίνεται παράλληλα με την άσκηση του επαγγέλματος. Το σχήμα «πρωί δουλειά, απόγευμα σπουδές», πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, επηρεάζει αρνητικά τόσο την ποιότητα των σπουδών όσο και την ποιότητα της δουλειάς, ενώ αποκλείει από την επιμόρφωση τόσο τη μεγάλη πλειονότητα των συναδέλφων με οικογενειακές και άλλες υποχρεώσεις όσο και όλους όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν τα δίδακτρα που απαιτούν τα πανεπιστήμια, από τον ισχνότατο μισθό τους. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει την ανάπτυξη της σχετικής αγοράς, αφού η προσφυγή σε αυτήν απαιτείται από την πρόσφατη νομοθεσία τόσο για την πρόσληψη όσο και για τη συμμετοχή στις διαδικασίες επιλογής στελεχών.Για να αποκατασταθεί το δικαίωμα όλων των ενδιαφερόμενων συναδέλφων στην επιμόρφωση, θα πρέπει η συμμετοχή στις σχετικές δράσεις να απαλλαγεί τόσο από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων όσο και από την υποχρέωση της παράλληλης εργασίας. Τεκμηριώνοντας τα παραπάνω, η έρευνα της ΔΟΕ αποκαλύπτει ότι το 97% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι  τα τελευταία χρόνια  η επιμορφωτική διαδικασία μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε οικονομικό προϊόν με ανταλλακτική αξία, σε ατομικό προσόν με ανταγωνιστική διάσταση. Το 68,5% θεωρεί ότι η επιμόρφωση που προσφέρεται στους εκπαιδευτικούς τα τελευταία χρόνια αποτελεί «εκμάθηση» λειτουργικών δεξιοτήτων, ενώ το 64% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι η επιμόρφωση δεν υποστηρίζεται από το ΥΠΑΙΘ.


Γ. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Άξονες στους οποίους υλοποιήθηκαν Δράσεις 3
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών
Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις
 

Σημαντικότερα αποτελέσματα των Δράσεων
Η ποιότητα των εκδηλώσεων, η επιστημονική πληρότητα των εισηγητών και ο πλούτος του προβληματισμού που αναπτύχθηκε ανέδειξε σημαντικές πλευρές της ανεπάρκειας των εφαρμοζόμενων εκπαιδευτικών πολιτικών. Η διάθεση των συναδέλφων εκπαιδευτικών να συναντηθούν με τον ακαδημαϊκό λόγο βοήθησε σημαντικά στη διάχυση αυτού του προβληματισμού και των βασικών συμπερασμάτων του. Οι εκπαιδευτικοί έχουν απόλυτη συνείδηση ότι η επίτευξη των στόχων που τέθηκαν εξαρτώνται από την ακολουθούμενη εκπαιδευτική πολιτική. Από το σύνολο των δράσεων ως σημαντικότερα αποτελέσματα σημειώνουμε:
α) Την επισήμανση και ανάδειξη των κοινωνικών παραμέτρων που επικαθορίζουν τις επιμέρους εκπαιδευτικές λειτουργίες και που τις περισσότερες φορές αγνοούνται
β) Την αποτύπωση του ενδιαφέροντος των εκπαιδευτικών για όλα τα ζητήματα που αφορούν στην εκπαιδευτική και παιδαγωγική λειτουργία. Το ενδιαφέρον αυτό αποτυπώθηκε με τη μαζική συμμετοχή των εκπαιδευτικών στις διαδικτυακές εκδηλώσεις, με τα εκατοντάδες ερωτήματα που τέθηκαν, με τη συμμετοχή δεκάδων εκπαιδευτικών της πράξης στα στρογγυλά τραπέζια, με τη μαζική συμμετοχή στην ερευνητική αποτύπωση και καταγραφή μέσω των ερωτηματολογίων και με τη συμμετοχή δεκάδων εκπαιδευτικών στη διαμόρφωσή τους.
γ) Την ανάδειξη των αναγκαίων υλικών προϋποθέσεων για την βελτίωση του σχολείου. Την υποχρηματοδότηση των σχολικών μονάδων, τις ελλείψεις σε εκπαιδευτικό, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό, την απουσία μόνιμου και σταθερού εκπαιδευτικού προσωπικού ώστε τα σχολεία να μπορούν να σχεδιάζουν σε βάθος χρόνου.
δ) Την αποτύπωση και καταγραφή των ελλείψεων σε βασικές δομές αντισταθμιστικής εκπαίδευσης (Τμήματα Ένταξης - Τμήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας και ΖΕΠ).
ε) Την καταγραφή και αποτύπωση της κριτικής των εκπαιδευτικών στα αναλυτικά προγράμματα και σχολικάεγχειρίδια που σε συνδυασμό με την έκταση της διδασκόμενης ύλης δυσχεραίνουν την εφαρμογή συνεργατικών πρακτικών διδασκαλίας.
στ)Την ανάπτυξη πλούσιου προβληματισμού και διαλόγου σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα και τη διάχυση των ζητημάτων που αναδείχθηκαν στη δημόσια σφαίρα και το δημόσιο λόγο.
Δυσκολίες που παρουσιάστηκαν
Η απουσία ουσιαστικού και γόνιμου διαλόγου με το Υπουργείο Παιδείας, που ως κύριος φορέας της εκπαιδευτικής πολιτικής επέλεξε ναμη συνεργαστεί με τον συλλογικό φορέα των εκπαιδευτικών.Οι συνεχείς μετατοπίσεις των προθεσμιών, οδήγησε στην άσκοπη και χωρίς αποτέλεσμα επιμήκυνση του χρόνου ολοκλήρωσης της διαδικασίας.


Ανάδειξη Πρακτικών και προτάσεις για αξιοποίησή τους από άλλα σχολεία (προαιρετικά).
Πρακτική 1
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών
Τίτλος Δράσης
Καλλιέργεια συλλογικού πνεύματος και αλληλεγγύης μεταξύ των μαθητών/τριών με μείωση των μαθητών ανά τμήμα και της διδακτέας ύλης
Στόχος Βελτίωσης
Δημιουργία κλίματος αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης, ανάπτυξη συλλογικού πνεύματος και αλληλεγγύης μεταξύ των μαθητών/τριών
Ενέργειες Υλοποίησης
Πραγματοποιήθηκαν χρονολογικά οι ακόλουθες ενέργειες, εκδηλώσεις, δραστηριότητες:
27 Μαρτίου 2022: Συμμετοχή σε πανελλαδική διαδικτυακή ημερίδα με θέμα«Συνεργατικές πρακτικές μάθησης και διδασκαλίας. Οι προσεγγίσεις διάφορων παιδαγωγικών ρευμάτων. Ποια παιδαγωγική και ποιο σχολείο
μπροστά στις προκλήσεις του σήμερα;»
, με εισηγητή τονPhilippe Meirieu, Καθηγητή Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Lumière - Lyon 2, ερευνητή στη Φιλοσοφία της Παιδαγωγικής και της Εκπαίδευσης, δοκιμιογράφο και συγγραφέα. Την συζήτηση συντόνισε ο Χάρης Παπαδόπουλος, δάσκαλος, τέως Σ.Ε.Ε.
10 Απριλίου 2022: Συμμετοχή και παρακολούθηση συζήτησης (στρογγυλό τραπέζι) με θέμα: «Το συμβούλιο της τάξης και η συνεργατική διαχείριση προβλημάτων που παρουσιάζονται στην καθημερινή σχολική πράξη», με
εισηγητές τον
Γιώργο Μόσχο, πρώην Βοηθό Συνήγορο του παιδιού, μέλος της Πρωτοβουλίας για το άρθρο 12, για τα δικαιώματα του παιδιού και την Παιδαγωγική Ομάδα «Σκασιαρχείο». Τη συζήτηση συντόνισε ο Χάρης Παπαδόπουλος, δάσκαλος, τέως Σ.Ε.Ε.
Μάιος 2022: Συμμετοχή στη διεξαγωγή πανελλαδικής ηλεκτρονικής καταγραφήςτων απόψεων των εκπαιδευτικών για τη σχέση της έκτασης της διδασκόμενης ύλης και της δυνατότητας εφαρμογής συνεργατικών πρακτικών διδασκαλίας.
Ιούνιος 2022:Ηλεκτρονική Έκδοση πρακτικών ημερίδας – Επιλογή άρθρων.
Υλικό (παράθεση υπερσυνδέσμου)
http://doe.gr/συλλογή-κειμένων-άρθρων/


Πρακτική 2
Άξονας
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών
Τίτλος Δράσης
Υποστηρικτικοί θεσμοί και αντισταθμιστικά προγράμματα για την ενδυνάμωση της
σχέσης μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών
Στόχος Βελτίωσης
Διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης, αλληλοκατανόησης, συνεργασίας και ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών με εξασφάλιση υλικών προϋποθέσεων για την ενίσχυση της παιδαγωγικής τους
σχέσης
Ενέργειες Υλοποίησης
Πραγματοποιήθηκαν χρονολογικά οι ακόλουθες ενέργειες, εκδηλώσεις, δραστηριότητες:
27 Μαρτίου 2022:
Συμμετοχή σε πανελλαδική διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Συνεργατικές πρακτικές μάθησης και διδασκαλίας. Οι προσεγγίσεις διάφορων παιδαγωγικών ρευμάτων. Ποια παιδαγωγική και ποιο σχολείο μπροστά στις προκλήσεις του σήμερα;», με εισηγητή τονPhilippe Meirieu, Καθηγητή Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Lumière - Lyon 2, ερευνητή στη Φιλοσοφία της Παιδαγωγικής και της Εκπαίδευσης, δοκιμιογράφο και συγγραφέας. Την συζήτηση συντόνισε ο Χάρης Παπαδόπουλος, δάσκαλος, τέως Σ.Ε.Ε.
10 Απριλίου 2022: Συμμετοχή και παρακολούθηση συζήτησης (στρογγυλό τραπέζι) με θέμα: «Το συμβούλιο της τάξης και η συνεργατική διαχείριση προβλημάτων που παρουσιάζονται στην καθημερινή σχολική πράξη», με εισηγητές τον Γιώργο Μόσχο, πρώην Βοηθό Συνήγορο του παιδιού, μέλος της Πρωτοβουλίας για το άρθρο 12, για τα δικαιώματα του παιδιού και την Παιδαγωγική Ομάδα «Σκασιαρχείο». Τη συζήτηση συντόνισε ο Χάρης Παπαδόπουλος, δάσκαλος, τέως Σ.Ε.Ε.
Μάιος 2022: Πανελλαδική αποτύπωση των απόψεων των εκπαιδευτικών για τις δυσκολίες και τις δυνατότητες που υπάρχουν στην ανάπτυξη των σχέσεων εκπαιδευτικών – μαθητών/τριών.
Μάιος 2022: Πανελλαδική καταγραφή και αποτύπωση των λειτουργούντων θεσμών αντισταθμιστικής αγωγής, σε σύγκριση με τις εκπαιδευτικές ανάγκες,το σχολικό έτος 2021 – 2022, για τις οποίες ευθύνη συγκρότησής τους έχει το ΥΠΑΙΘ.
Ιούνιος 2022: Ηλεκτρονική Έκδοση πρακτικών ημερίδας – Επιλογή άρθρων.
Υλικό (παράθεση υπερσυνδέσμου)
http://doe.gr/συλλογή-κειμένων-άρθρων


Πρακτική 3
Άξονας
Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις
Τίτλος Δράσης
Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα και με γνώμονα τις επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών της πράξης
Στόχος Βελτίωσης
Προγράμματα επιμόρφωσης για τους εκπαιδευτικούς, με θεματολογίες εστιασμένες σε πραγματικές ανάγκες, που διατυπώνονται και επιλέγονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, με δωρεάν δημόσιο χαρακτήρα και με
ευθύνη των Παιδαγωγικών Τμημάτων.
Ενέργειες Υλοποίησης
Πραγματοποιήθηκαν χρονολογικά οι ακόλουθες ενέργειες, εκδηλώσεις, δραστηριότητες:
Στις 8 Μαΐου πραγματοποιήθηκε διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο : ««Μετεκπαίδευση – Επιμόρφωση: Από την ιστορική θεώρηση στη σημερινή πραγματικότητα και τις ανάγκες των εκπαιδευτικών της πράξης». Εισηγήσεις παρουσίασαν οι: α) Δέσποινα Καρακατσάνη, Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, β) Λοΐζος Σοφός, Καθηγητής, Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και γ) Παυλίνα Νικολοπούλου, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Στις
16 Απριλίου πραγματοποιήθηκε παρέμβαση κατά τη διάρκεια της Συνόδου των Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών τμημάτων όπου τονίστηκε η σημασία της διερεύνησης των δυνατοτήτων που υπάρχουν για την υλοποίηση επιμορφωτικών δράσεων με άξονα τις ανάγκες των εκπαιδευτικών και την επαναφορά της Μετεκπαίδευσης με εκπαιδευτική άδεια, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών. Επίσης τονίστηκε η σημασία ενίσχυσης και διακριτότητας των Παιδαγωγικών Τμημάτων, ως έχει σήμερα, με τα συγκροτημένα και διακριτά επιστημονικά πεδία.
Μάιος 2022: Συμμετοχή σε ερευνητικό ερωτηματολόγιο για την ηλεκτρονική αποτύπωση των απόψεων των εκπαιδευτικών για τις επιμορφωτικές τους ανάγκες, τις δυσχέρειες, τα αιτήματα και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μια ουσιαστική επιμορφωτική διαδικασία.
Ιούνιος 2022: Ηλεκτρονική Έκδοση πρακτικών ημερίδας – Επιλογή άρθρων.
Υλικό (παράθεση υπερσυνδέσμου)
http://doe.gr/συλλογή-κειμένων-άρθρων


Προτάσεις για αναγκαίες επιμορφώσεις
Θέμα 1
Άξονας-
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών-Ειδικότερο Θέμα: https://youtu.be/TUcJzhlwOuw
Θέμα 2
Άξονας-
Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών-Ειδικότερο Θέμα: https://youtu.be/1LJSwgS_ZEk
Θέμα 3
Άξονας-
Συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικές δράσεις-Ειδικότερο Θέμα:https://youtu.be/0qNtt2B5stc